Diagnozowanie i leczenie inwazji pasożytów wewnętrznych w świetle rzymskich tekstów agronimicznych i weterynaryjnych

Abstrakt

Pasożyty wewnętrzne stanowiły poważny problem dla hodowców w starożytnym Rzymie. Inwazje powodowały znaczące straty materialne ze względu na ich negatywny wpływ na kondycję zwierząt, przyrost ich masy czy mleczność. Autorzy tekstów agronomicznych i weterynaryjnych określali je nazwami hirudines - pijawki, lumbrici - glisty jelitowe czy vermes - robaki, niemniej trudno określić czy nazwy były przypisane do konkretnych gatunków pasozytów. Wiele wskazuje, że nazwy lumbrici czy vermes bywały stosowane zamiennie. Objawy, recepty leków oraz sposoby postępowania z zakażonymi endopasożytami zwierzętami dotyczyły przede wszystkim koni oraz bydła w odróżnieniu od egzopasożytów diagnozowanych i leczonych przede wszystkim u owiec, bydła a następnie koni. Leki przygotowywano na bazie m.in. roślin, oleju, octu czy ługu. Recepty były dopracowywane przez starożytnych Rzymian przez kilka wieków a ich skuteczność, w lżejszych przypadkach, została potwierdzona przez współczesnych badaczy.